- ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಭಾರತದ ಸಿನಿಮಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ನೀಡುವ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಗೌರವವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಸಚಿವಾಲಯ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವಗಳ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರನ್ನು " ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ನೀಡಿದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ " ಗೌರವಿಸಲಾಗಿದೆ .
- ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ತಮ್ಮ ಸಂಪೂರ್ಣ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿದವರಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ನೀಡಿದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುವ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯು ದೇಶದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೌರವವಾಗಿದೆ.
- ಸರ್ಕಾರವು 1969 ರಲ್ಲಿ ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು ಮತ್ತು "ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಪ್ರಥಮ ಮಹಿಳೆ" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ದೇವಿಕಾ ರಾಣಿ ಅದನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.
ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಬಗ್ಗೆ
- ರಾಜಾ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ (1913), ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಚಲನಚಿತ್ರವನ್ನು ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದರು.
- ಅವರನ್ನು "ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಪಿತಾಮಹ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಅವರ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ಜೀವಮಾನದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು.
ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರ ಪಟ್ಟಿ:
ವರ್ಷ | ಸ್ವೀಕರಿಸುವವರು | ಚಲನಚಿತ್ರ ಉದ್ಯಮ |
1969 (17ನೇ) | ದೇವಿಕಾ ರಾಣಿ | ಹಿಂದಿ |
1970 (18ನೇ) | ಬೀರೇಂದ್ರನಾಥ್ ಸಿರ್ಕಾರ್ | ಬೆಂಗಾಲಿ |
1971 (19 ನೇ) | ಪೃಥ್ವಿರಾಜ್ ಕಪೂರ್ | ಹಿಂದಿ |
1972 (20 ನೇ) | ಪಂಕಜ್ ಮಲ್ಲಿಕ್ | ಬಂಗಾಳಿ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ |
1973 (21ನೇ) | ರೂಬಿ ಮೈಯರ್ಸ್ (ಸುಲೋಚನಾ) | ಹಿಂದಿ |
1974 (22ನೇ) | ಬೊಮ್ಮಿರೆಡ್ಡಿ ನರಸಿಂಹ ರೆಡ್ಡಿ | ತೆಲುಗು |
1975 (23ನೇ) | ಧೀರೇಂದ್ರ ನಾಥ್ ಗಂಗೂಲಿ | ಬೆಂಗಾಲಿ |
1976 (24 ನೇ) | ಕಾನನ್ ದೇವಿ | ಬೆಂಗಾಲಿ |
1977 (25 ನೇ) | ನಿತಿನ್ ಬೋಸ್ | ಬಂಗಾಳಿ, ಹಿಂದಿ |
1978 (26ನೇ) | ರಾಯಚಂದ್ ಬೋರಾಲ್ | ಬಂಗಾಳಿ, ಹಿಂದಿ |
1979 (27ನೇ) | ಸೊಹ್ರಾಬ್ ಮೋದಿ | ಹಿಂದಿ |
1980 (28ನೇ) | ಪೈಡಿ ಜೈರಾಜ್ | ಹಿಂದಿ, ತೆಲುಗು |
1981 (29 ನೇ) | ನೌಶಾದ್ | ಹಿಂದಿ |
1982 (30 ನೇ) | ಎಲ್ ವಿ ಪ್ರಸಾದ್ | ಹಿಂದಿ, ತಮಿಳು, ತೆಲುಗು |
1983 (31ನೇ) | ದುರ್ಗಾ ಖೋಟೆ | ಹಿಂದಿ, ಮರಾಠಿ |
1984 (32ನೇ) | ಸತ್ಯಜಿತ್ ರೇ | ಬೆಂಗಾಲಿ |
1985 (33ನೇ) | ವಿ.ಶಾಂತಾರಾಮ್ | ಹಿಂದಿ, ಮರಾಠಿ |
1986 (34 ನೇ) | ಬಿ.ನಾಗಿ ರೆಡ್ಡಿ | ತೆಲುಗು |
1987 (35 ನೇ) | ರಾಜ್ ಕಪೂರ್ | ಹಿಂದಿ |
1988 (36 ನೇ) | ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ | ಹಿಂದಿ |
1989 (37 ನೇ) | ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್ | ಹಿಂದಿ, ಮರಾಠಿ |
1990 (38 ನೇ) | ಅಕ್ಕಿನೇನಿ ನಾಗೇಶ್ವರ ರಾವ್ | ತೆಲುಗು |
1991 (39 ನೇ) | ಭಾಲ್ಜಿ ಪೆಂಡಾರ್ಕರ್ | ಮರಾಠಿ |
1992 (40 ನೇ) | ಭೂಪೇನ್ ಹಜಾರಿಕಾ | ಅಸ್ಸಾಮಿ |
1993 (41ನೇ) | ಮಜ್ರೂಹ್ ಸುಲ್ತಾನಪುರಿ | ಹಿಂದಿ |
1994 (42ನೇ) | ದಿಲೀಪ್ ಕುಮಾರ್ | ಹಿಂದಿ |
1995 (43ನೇ) | ರಾಜಕುಮಾರ್ | ಕನ್ನಡ |
1996 (44 ನೇ) | ಶಿವಾಜಿ ಗಣೇಶನ್ | ತಮಿಳು |
1997 (45 ನೇ) | ಕವಿ ಪ್ರದೀಪ್ | ಹಿಂದಿ |
1998 (46 ನೇ) | ಬಿಆರ್ ಚೋಪ್ರಾ | ಹಿಂದಿ |
1999 (47 ನೇ) | ಹೃಷಿಕೇಶ್ ಮುಖರ್ಜಿ | ಹಿಂದಿ |
2000 (48ನೇ) | ಆಶಾ ಭೋಂಸ್ಲೆ | ಹಿಂದಿ, ಮರಾಠಿ |
2001 (49 ನೇ) | ಯಶ್ ಚೋಪ್ರಾ | ಹಿಂದಿ |
2002 (50 ನೇ) | ದೇವ್ ಆನಂದ್ | ಹಿಂದಿ |
2003 (51ನೇ) | ಮೃಣಾಲ್ ಸೇನ್ | ಬೆಂಗಾಲಿ |
2004 (52ನೇ) | ಅಡೂರ್ ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣನ್ | ಮಲಯಾಳಂ |
2005 (53ನೇ) | ಶ್ಯಾಮ್ ಬೆನಗಲ್ | ಹಿಂದಿ |
2006 (54 ನೇ) | ತಪನ್ ಸಿನ್ಹಾ | ಬಂಗಾಳಿ, ಹಿಂದಿ |
2007(55ನೇ) | ಮನ್ನಾ ಡೇ | ಬಂಗಾಳಿ, ಹಿಂದಿ |
2008 (56 ನೇ) | ವಿಕೆ ಮೂರ್ತಿ | ಹಿಂದಿ |
2009 (57 ನೇ) | ಡಿ.ರಾಮಾನಾಯ್ಡು | ತೆಲುಗು |
2010 (58ನೇ) | ಕೆ.ಬಾಲಚಂದರ್ | ತಮಿಳು, ತೆಲುಗು |
2011 (59 ನೇ) | ಸೌಮಿತ್ರ ಚಟರ್ಜಿ | ಬೆಂಗಾಲಿ |
2012 (60 ನೇ) | ಪ್ರಾಣ್ | ಹಿಂದಿ |
2013 (61ನೇ) | ಗುಲ್ಜಾರ್ | ಹಿಂದಿ |
2014 (62ನೇ) | ಶಶಿ ಕಪೂರ್ | ಹಿಂದಿ |
2015 (63ನೇ) | ಮನೋಜ್ ಕುಮಾರ್ | ಹಿಂದಿ |
2016 (64ನೇ) | ಕಾಸಿನಾಥುನಿ ವಿಶ್ವನಾಥ | ತೆಲುಗು |
2017 (65 ನೇ) | ವಿನೋದ್ ಖನ್ನಾ | ಹಿಂದಿ |
2018 (66ನೇ) | ಅಮಿತಾಬ್ ಬಚ್ಚನ್ | ಹಿಂದಿ |
2019 (67 ನೇ) | ರಜನಿಕಾಂತ್ | ತಮಿಳು |
2020 (68ನೇ) | ಆಶಾ ಪರೇಖ್ | ಹಿಂದಿ |
2021 (69 ನೇ) | ವಹೀದಾ ರೆಹಮಾನ್ | ಹಿಂದಿ |
2022 | ಆಶಾ ಪರೇಖ್ | ಹಿಂದಿ |
2023 | ರೇಖಾ | ಹಿಂದಿ |