ಕರ್ನಾಟಕದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ದೇವಾಲಯ ಯಾವುದು?

 ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶಿರಸಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಬನವಾಸಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮಧುಕೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಬಹುಶಃ ಕರ್ನಾಟಕದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ದೇವಾಲಯವಿರಬಹುದು.

ಬನವಾಸಿಯು ಬಹಳ ಹಳೆಯ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವೈಜಯಂತಿಪುರ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

ಹುವಾನ್ ತ್ಸಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಅಲ್ಬೆರುನಿ ತಮ್ಮ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಪಂಪಾ ಇಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದರು.

ಮೊದಲ ಕನ್ನಡ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕದಂಬ ರಾಜವಂಶವು ಕ್ರಿ.ಶ 345 ರಿಂದ ಆಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅವರು ಮಧುಕೇಶ್ವರವನನ್ನು ತಮ್ಮ ಕುಲ ದೇವತೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದರು, ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ದೇವಾಲಯವು 3 ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆಯೇ ಇದ್ದಿರಬಹುದು.

ಇದನ್ನು ಮೂಲತಃ ಶಾತವಾಹನರು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು, ಕದಂಬರು ಇದನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಅದನ್ನು ಚಾಲುಕ್ಯರು ಮತ್ತು ಹೊಯ್ಸಳರು ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು.

ಇದು ಶಿವನ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿಯ ಶಿವಲಿಂಗವು ಜೇನುತುಪ್ಪದ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಇರುವುದರಿಂದ ಮಧುಕೇಶ್ವರ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿತು, ಮಧು ಎಂದರೆ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಜೇನು ಎಂದರ್ಥ.

ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಎದುರಾಗಿರುವ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮಹಿಸಾಸುರಮರ್ಧಿನಿ, ಗಣೇಶ, ನಂದಿ ಪ್ರತಿಮೆ, ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಶಿಕಾರಗಳಿವೆ. ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಪಾರ್ವತಿ, ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ, ನರಸಿಂಹ ಮತ್ತು ಬಸವಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವರ ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ.

ನೀವು ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಕೃತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಶಾಸನದೊಂದಿಗೆ ನಾಗ ಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಸಹ ನೋಡಬಹುದು.

ನೃತ್ಯ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ನಂದಿ ಪ್ರತಿಮೆ ಇದೆ. ಇದು ಸುಮಾರು 7 ಅಡಿಗಳಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಎಡಗಣ್ಣಿನಿಂದ ಶಿವನನ್ನು ಮತ್ತು ಪಾರ್ವತಿಯನ್ನು ಬಲಗಣ್ಣಿನಿಂದ ಕಾಣುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಬನವಾಸಿಯು ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೊದಲ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು.

ಈ ಉತ್ತರವನ್ನು ಬನವಾಸಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಪಂಪಾ ಬರೆದಿರುವ ಪದ್ಯದೊಟ್ಟಿಗೆ ಮುಗಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.

ಮಱಿದುಂಬಿಯಾಗಿ ಮೇಣ್ ಕೋಗಿಲೆಯಾಗಿ ಪುಟ್ಟುವುದು ನಂದನದೊಳ್ ವನವಾಸಿ ದೇಶದೊಳ್|

ಮನುಷ್ಯರಾಗಿ ಬನವಾಸಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೂ ಆ ಬನವಾಸಿ ದೇಶದ ನಂದನವನಗಳಲ್ಲಿ ಮರಿದುಂಬಿಯಾಗಿಯೋ ಅಥವಾ ಕೋಗಿಲೆಯಾಗಿಯೋ ಹುಟ್ಟಬೇಕು.